COVID-19 համավարակը մեկ տարի անց. հանրային ծառայությունները վերագնահատելու անհրաժեշտություն կա
Ուղիղ մեկ տարի առաջ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը COVID-19- ը հայտարարեց համաշխարհային համավարակ: Անցնող տարին ցույց տվեց հասարակության ինչպես ուժեղ, այնպես էլ թույլ կողմերը: Եվրոպայում այն ի ցույց դրեց հանրային առողջապահական համակարգի փխրունությունը և նման ցնցումներին պատասխանելու լիակատար անպատրաստությունն ու անկարողությունը: Եվ ամենացավալին այն է, որ զարմանալի չէր: Եվրոպայում հանրային ծառայության արհմիությունները բողոքեցին աշխատակազմի, ֆինանսավորման և ռեսուրսների սակավության մասին համաճարակի բռնկումից դեռ շատ առաջ: Երբ առաջին ալիքը հարվածեց, զարմանալի չէր, որ առողջապահական համակարգերն ու ծերանոցներըամբողջովին գերծանրաբեռնված էին:
Նեոլիբերալ քաղաքականության արդյունքն է, որ անհրաժեշտ էր այսպիսի շրջադարձային իրավիճակ, ինչպես համաշխարհային համավարակը, որպեսզի գիտակցվեր, որ անհրաժեշտ է լավ ֆինանսավորված հանրային ծառայություններ և դա ապահովող աշխատողներ:
2020 թվականը ակնհայտ փաստ դարձրեց, որ մասնավորեցումներն ու խնայողությունների քաղաքականությունը արգելակելու ժամանակն է, և այժմ կա ընդհանուր համաձայնություն, որ պետք է սկսել վերականգնել պետական ու հանրային հատվածը։ Այլևս չենք կարող մեզ թույլ տալ վերադառնալ նախահամաճարակային ժամանակների խնայողական քաղաքականությանը. մենք պետք է դաս քաղենք այս ամենից: Սա է Եվրոպայի հանրային ծառայությունների միլիոնավոր աշխատողների ուղերձն ու հորդորը:
Անհետաձգելի խնդիր է հանրային առողջապահության և խնամքի կազմակերպությունների ամրապնդումը: Իսկ դա իր հերթին պահանջում է պետական ֆինանսավորում և պահանջում է դադարեցնել այնպիսի հարկային քաղաքականությունները, որոնք ծառայում են կորպորացիաներին և հարուստներին: Կառավարությունների խնդիրն է նշված ուղղությամբ աշխատանք տանել թե՛ ազգային, և թե՛ եվրոպական մակարդակում: Մենք պարտական ենք դա անել հանուն մեր առողջապահության և խնամքի աշխատողների, որոնցից շատերն այսօր բուժվում են հետտրավմատիկ սթրեսից:
Ինչպես համավարակից առաջ, երբ Եվրոպայի առողջապահական և խնամքի ոլորտներում ավելի քան 100 գործադուլ էր կազմակերպվել, այնպես էլ համավարակից, հետո առողջապահության և խնամքի աշխատողների արհմիությունները շարունակելու են ուժգին պայքարել աշխատավարձերի բարձրացման, ավելի լավ աշխատանքային պայմանների, աշխատողների ծավալի մեծացման և օժանդակ ծառայությունների ավելացման համար:
Թեև ուշադրության կենտրոնում այդ ողջ ժամանակահատվածում գտնվում էին առողջապահությունն ու սոցիալական օգնությունը, այլ հանրային ծառայություններ նույնպես ճգնաժամի գտնվում էին վտանգի առաջնային օղակում: Թափոնների, ջրի և էներգիայի ոլորտներից մինչև սոցիալական ծառայություններ և զբաղվածություն, պետական ծառայության աշխատողները կարևոր դեր են խաղացել հասարակության շարունակական գործունեության և մեկուսացման միջոցառումների սոցիալ-տնտեսական ազդեցության հաղթահարման գործում: Նրանց դերը ավելի ու ավելի կարևոր կդառնա, երբ դուրս գանք տնտեսական ճգնաժամից: Անհրաժեշտ է մեծ ներդրումներ `ծառայությունների մատչելիությունն ու որակը ապահովելու համար` սոցիալական ծառայությունների, բնակարանների, ջրի, էներգիայի և կրթության մատչելիությունն ապահովելու, ինչպես նաև քաղաքների և համայնքապետարանների ֆինանսավորումը: Պետական հատվածը նաև յուրահատուկ դեր ունի ավելի դիմացկուն հասարակության վերակառուցման գործում՝ սկսած վերարտադրվող տնտեսությունից մինչև կանաչ տրանսպորտային համակարգեր և մաքուր հասարակական ենթակառուցվածքներ: Սա պահանջում է ազգային (և եվրոպական) վերականգնման և կայունության ֆոնդերի օգտագործում, ինչպես նաև խուսափել մասնավորեցման և պետական-մասնավոր գործընկերության որոգայթներից: Ներկայիս առողջապահական ճգնաժամը ենթադրում է, որ ԵՄ-ն պետք է քննարկի որոշ քաղաքացիների անվտանգությունը երաշխավորող որոշ դրույթներ, ինչպիսիք են դեղագործական արտադրանքը կամ անձնական պաշտպանիչ միջոցների արտադրությունը: Այս ճգնաժամի ընթացքում հայտնաբերված թերություններն վկայում են, որ ԵՄ վերականգնման ֆոնդի մեծ մասը պետք է ներդրվի հանրային ծառայություններում, որոնք ներկայացնում են ԵՄ հիմքում ընկած համընդհանուր արժեքները:
Որպես Եվրոպական հանրային ծառայության արհմիությունների ղեկավարներ, շատերի հետ պայքարելու ենք աշխատաշուկայում հավասարության, ավելի լավ աշխատանքային պայմանների և ավելի շատ պետական ներդրումների համար: Աճող պայքարին զուգահեռ՝ մենք պահանջում ենք նաև հարկային արդարություն։ Պետք է ապահովվի, որ կորպորացիաներն ու խոշոր տնտեսվարողները վճարեն հարկերի իրենց արդար բաժինը և վերացնեն աճող անհավասարությունը: Շատ կարևոր է, որ այս տնտեսական ճգնաժամից վերականգնվելու ընթացքում առաջնահերթ համարվեն աշխատողները, համայնքները և մեր մոլորակը, այլ ոչ թե սակավաթիվ խմբերի շահույթը։
(EPSU) գլխավոր քարոտւղար՝ Յան Վիլլեմ Ղուդրիաան
EPSU նախագահ՝ Մետտե Նորդ
EPSU նախագահության անդամներ
